Ακούγεται παράλογο, αλλά η Ευρωπαϊκή (και κατά συνέπεια η Ελληνική) νομοθεσία είναι σαφής.
Αποτελεί η Ακουαπονική βιολογική καλλιέργεια;
Πιο ξεκάθαρα, μιλάμε για την Ακουαπονική. Ο λόγος, σύμφωνα με τους διεθνής οργανισμούς πιστοποίησης, είναι ότι στην Ακουαπονική (όπως και στην Υδροπονία και σε όλα τα παρακλάδια της) τα φυτά δε μεγαλώνουν σε χώμα αλλά σε μικρά βότσαλα!
Ας ορίσουμε λοιπόν το χώμα και ας δούμε πώς δημιουργείται και από τί αποτελείται. Για να δημιουργηθεί το χώμα απαιτούνται πολλά χρόνια και μια συνεχής διαδικασία θραύσης βράχων (μικρών ή μεγάλων) σε ολοένα μικρότερα κομμάτια. Τα βράχια (ή αλλιώς πέτρες όταν είναι σε μικρότερο μέγεθος) σπάνε σταδιακά και θριματίζονται για διάφορους λόγους. Ο αέρας, το νερό, οι ρίζες των δέντρων, οι σεισμοί, οι καθιζήσεις του εδάφους και οι μεταβολές της θερμοκρασίας είναι οι κυριότεροι λόγοι θραύσης των πετρωμάτων και σχηματισμού χώματος. Με το πέρασμα του χρόνου, λοιπόν, δημιουργείται το χώμα.
Αναρωτιέται, λοιπόν, κανείς πώς είναι δυνατόν μία μέθοδος καλλιέργειας όπως η Ακουαπονική (που χρησιμοποιεί σαν μοναδικό λίπασμα οργανική κοπριά από τα ψάρια και σαν μέσο για να μεγαλώνουν τα φυτά μικρές πέτρες, δηλαδή βότσαλα) να μην θεωρείται βιολογική.
Όλες οι μελέτες και τα πειράματα (και είναι πολλά αυτά) έχουν δείξει ότι η γεύση των παραγόμενων καρπών και φύλων από Ακουαπονική καλλιέργεια είναι ίδια με εκείνη της παραδοσιακής βιολογικής καλλιέργειας σε χώμα και η θρεπτική τους αξία εξ’ ίσου καλή, αν όχι και καλύτερη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε μια Ακουαπονική καλλιέργεια τα φυτά έχουν άφθονη τροφή για την οποία δεν έχουν κανένα ανταγωνισμό από άλλα φυτά και για το λόγο αυτό αναπτύσουν ένα πολύ υγειές και δυνατό ριζικό σύστημα. Τροφοδοτούνται, επίσης, διαρκώς με νερό πλούσιο σε οξυγόνο που συμβάλλει ακόμα περισσότερο στην υγεία τους.
Στην Ακουαπονική χρησιμοποιούνται, σε κάποιες περιπτώσεις, ίνες από τον φλοιό καρύδας, ένα 100% βιολογικό και ακίνδυνο προϊόν. Σε κάθε περίπτωση, τα φυτά δέχονται άφθονα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και δε φαίνεται να τα απασχολεί αν στη βάση τους υπάρχει χώμα ή κάποιο άλλο βιολογικό (οργανικό) μέσο. Το οξυγονωμένο νερό ρέει ανεμπόδιστα από τα βότσαλα ή τον φλοιό της καρύδας και μεταφέρει το πλούσιο σε άζωτο, φώσφορο και κάλιο λίπασμα των ψαριών στα φυτά 24 ώρες το 24ωρο. Και είναι τόσο υγειές το περιβάλλον αυτό που σε μικρό χρονικό διάστημα θα παρατηρήσουμε την ανάπτυξη σκουληκιών στη βάση του συστήματός μας.
Στην ουσία, το χώμα, τα βότσαλα και ο φλοιός της καρύδας αποτελούν απλώς ένα μέσο στήριξης για το ρίζωμα των φυτών. Όταν το φυτό πάρει το σωστό θρεπτικό λίπασμα, νερό, οξυγόνο και φως, θα αναπτυχθεί γρήγορα σε ένα γερό και υγειές φυτό αδιαφορώντας ποιό μέσο στηρίζει τις ρίζες του.
Όλα αυτά έχουν οδηγήσει καλλιεργητές που χρησιμοποιούν τη μέθοδο της Ακουαπονικής να δημιουργήσουν νέα κατηγορία ονομαζόμενη «βιοασφαλής καλλιέργεια» και να οριοθετήσουν ποιές μέθοδοι μπορούν να καταταχθούν σ’ αυτή.
Μήπως, τελικά, η Ακουαπονική είναι η πλέον βιολογική καλλιέργεια;
Για να πιστοποιηθεί μία καλλιέργεια (σε χώμα προφανώς) ως βιολογική, θα πρέπει να εξετάζεται το χώμα για διάστημα 12 μηνών ώστε η γη στη οποία θα εγκατασταθεί η καλλιέργεια να θεωρηθεί κατάλληλη. Το χώμα, όντας μικρό σε διαστάσεις, μπορεί να παρακρατεί σημαντικές ποσότητες ρίπων που προέρχονται από την ατμόσφαιρα ή το διοχετευόμενο νερό. Είτε λοιπόν πρόκειται για καλλιέργεια ανοιχτού χώρου είτε για καλλιέργεια σε θερμοκήπιο, το χώμα είναι αποδέκτης κάθε υπάρχουσας μόλυνσης της περιοχής μέσω του νερού, του αέρα ή και των δύο μαζί.
Σε ένα κλειστό σύστημα όπως αυτό της Ακουαπονικής, τα βότσαλα που χρησιμοποιούνται ξεπλένονται και σε αυτά προστίθεται πεντακάθαρο πόσιμο νερό. Το σύστημα είναι απαλλαγμένο από κάθε φύσεως μόλυνση. Αν λοιπόν η Ακουαπονική μας μονάδα εγκατασταθεί σε περιοχή με καθαρό αέρα, μακριά δηλαδή από βιομηχανίες και από δρόμους μεγάλης κυκλοφορίας, τότε και τα φυτά μας (και τα ψάρια μας) θα είναι απόλυτα καθαρά, έστω και αν οι αρμόδιες αρχές αρνούνται να τα κατατάξουν ως βιολογικά.