Η διαδικασία διακοπής καλλιέργειας, για συγκεκριμένη χρονική περίοδο, είναι γνωστή στους αγρότες εδώ και εκατοντάδες χρόνια, και ακολουθείται πιστά από πολλούς, λόγω των μεγάλων οφελών που αυτή προσφέρει στο χώμα και -κατ’ επέκταση- στην ποιότητα της εκάστοτε καλλιέργειας.
Ποια είναι τα οφέλη της αγρανάπαυσης
Όταν σε ένα χώρο ακολουθείται εκτεταμένα μία μονοκαλλιέργεια, δημιουργούνται προβλήματα στην ποιότητα της παραγωγής, καθώς ελαχιστοποιούνται τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους. Με την αγρανάπαυση, δίνεται ο κατάλληλος χρόνος στο έδαφος να ανακτήσει τις χαμένες του δυνάμεις. Το χώμα ανακτά την υγρασία και τη φυσική του γονιμότητα, με τη βοήθεια της αυτοφυούς βλάστησης που εμφανίζεται φυσικά, χωρίς την ανθρώπινη επέμβαση. Από θέμα οικονομικής άποψης, παρόλο που κατά τη διάρκεια της αγρανάπαυσης το εισόδημα του αγρότη μειώνεται, έχουμε δύο επισημάνσεις με θετικό πρόσημο: α) η αποτελεσματικότητα της καλλιέργειας του «ξεκούραστου» χωραφιού είναι ιδιαίτερα αυξημένη την επόμενη χρονιά και καλύπτει την αποδοτικότητα της, θεωρητικά, χαμένης χρονιάς και β) η αγρανάπαυση εντάσσεται σε ευρωπαϊκά προγράμματα επιδοτήσεων, κάτι που παρέχει στον αγρότη μια καλή οικονομική βοήθεια/ενίσχυση.
Πόσο διαρκεί η αγρανάπαυση και πώς γίνεται
Ο συνήθης χρόνος, ο οποίος θεωρείται αρκετός για αγρανάπαυση, είναι ένα έτος. Η διάρκεια αυτή δύναται να διαφοροποιείται από περιοχή σε περιοχή. Αυτό εξαρτάται κυρίως από τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή, αλλά και από το είδος του εδάφους. Στις περιοχές με σχετικά μέση υγρασία εδάφους, περιοχές δηλαδή με μέσο ετήσιο ύψος βροχής τα 350 περίπου χιλιοστά, τα αποτελέσματα της αγρανάπαυσης είναι θετικά. Στις περιοχές με σχετικά υψηλή υγρασία εδάφους, περιοχές με μέσο ετήσιο ύψος βροχής πάνω από 450 χιλιοστά, η αγρανάπαυση δεν βοηθάει ιδιαίτερα, οπότε προτείνεται να εφαρμόζεται για περιορισμένο χρονικό διάστημα, κατά τους καλοκαιρινούς κυρίως μήνες, σε συνδυασμό με τακτικά οργώματα, ώστε να καταπολεμηθούν τυχόν ζιζάνια που μπορεί να αναπτυχθούν.
Κατά το χρόνο αγρανάπαυσης δεν συνιστάται να παραμένει το χώμα γυμνό. Ειδικά τους μη καλοκαιρινούς μήνες, όπου η βροχόπτωση είναι ιδιαίτερα συχνή, πρέπει το έδαφος να καλύπτεται από κάποιου είδους βλάστηση, ώστε να αποφευχθεί η διάβρωση ή η απορροή (τα νερά της βροχής, κατά την κάθοδό τους προς χαμηλότερα σημεία, τα αποστραγγιστικά χαντάκια, τα ποτάμια, τις λίμνες ή τη θάλασσα, παίρνουν μαζί τους μέρος του εν δυνάμει πολύτιμου και γόνιμου εδάφους). Στις περιπτώσεις της ετήσια αγρανάπαυσης θεωρείται πολύ αποτελεσματική η λεγόμενη νόθα αγρανάπαυση. Αντί να αφεθεί το χώμα να καλυφθεί από αυτοφυή βλάστηση φυσικά, φυτεύονται ψυχανθή. Τα ψυχανθή έχουν την ιδιότητα να συμβιώνουν με αζωτοδεσμευτικά βακτήρια, τα οποία έχουν ποικίλες θετικές επιρροές στην ανάπτυξη και την ποιότητα των καλλιεργειών. Δεσμεύοντας το άζωτο της ατμόσφαιρας και προσφέροντάς το στα φυτά, τα καλά αυτά βακτήρια αυξάνουν την απόδοση των σπόρων και γενικά της καλλιέργειας. Επίσης, βοηθούν στην καλύτερη δομή του εδάφους και έχουν ιδιαίτερα θετική επίδραση στην ανάπτυξη της ρίζας ενώ ταυτόχρονα, με την αντι- μυκητιακή τους δράση, παρεμποδίζουν την ανάπτυξη παθογόνων. Τα ψυχανθή, μετά την πολύτιμη «χρήση» τους, συνεχίζουν να προσφέρουν στο έδαφος τα υπολείμματά τους, αφού θάβονται στον αγρό ως φυσικό λίπασμα.
