Search
Close this search box.
Βιολογική μπύρα

Βιολογική μπύρα

Η βιολογική μπύρα, ή ζύθος στα ελληνικά, είναι ίσως ένα από τα αρχαιότερα αλκοολούχα ποτά με ενδείξεις για την παραγωγή της, από το 4.000 πΧ., από την Μεσοποταμία και την αρχαία Αίγυπτο. Θα τη βρούμε σε πολλές παραλλαγές όμως αποτελεί κυρίως προϊόν ζύμωσης κριθαριού ή σιταριού με την προσθήκη λυκίσκου, στον οποίο οφείλει τη γεύση της.

Στην Ελλάδα από ότι φαίνεται η μπύρα εμφανίστηκε κατά τα αρχαία χρόνια στην περιοχή της Ροδόπης, όμως οι αρχαίοι Έλληνες τη θεώρησαν βάρβαρο ποτό και προτίμησαν το κρασί. Αυτοί που εκτίμησαν ιδιαίτερα τη μπύρα ήταν οι Γερμανοί οι οποίοι την ανακαλύπτουν κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ. και τη διαδίδουν σε άλλους λαούς. Στην Ελλάδα εμφανίστηκε πάλι κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Όθωνα.

Παρότι η παραγωγή της βιολογικής μπύρας έχει συνδεθεί στενά με τα μοναστήρια, μοναστηριακή μπύρα, η παραγωγή της ξεκίνησε αρχικά από οικιακές μονάδες και σιγά σιγά εξελίχθηκε σε βιομηχανία. Η Βαυαρία ήταν η πρώτη που έθεσε νόμους που να κατοχυρώνουν την ποιότητα της μπύρας με το “Νόμο περί καθαρότητας”. Η μπύρα παίρνει την τελική της μορφή, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, κατά τον 19ο αιώνα.

Για την παρασκευή πιστοποιημένης βιολογικής μπύρας χρησιμοποιούνται πρώτες ύλες οι οποίες προέρχονται από βιολογικές καλλιέργειες ενώ δεν χρησιμοποιούνται καθόλου χημικά συντηρητικά. Οι βιολογικές μπίρες κερδίζουν όλο και περισσότερους θαυμαστές με την ελληνική ζυθοποιία να έχει να επιδείξει πολλά αξιόλογα προϊόντα.

Μία από τις ιδιαιτερότητες της βιολογικής μπύρας είναι πως δεν παστεριώνεται, διατηρώντας έτσι ζωντανό το άρωμά της ενώ δεν υπάρχει παρουσία διοξειδίου του άνθρακα και είναι χωρίς συντηρητικά. Το μόνο μειονέκτημα είναι πως έχει μικρή διάρκεια ζωής. Η πιστοποίηση της μπύρας ως βιολογικό προϊόν γίνεται από εγκεκριμένους φορείς ελέγχου.

Σύσταση βιολογικής μπύρας

Οι κύριες πρώτες ύλες της βιολογικής μπίρας είναι το νερό, το κριθάρι, ο λυκίσκος και η μαγιά. Κάθε ένα από αυτά προσδίδει τις δικές του ιδιότητες στο χαρακτήρα, τη γεύση και το άρωμα της μπύρας. Ας τα δούμε λοιπόν λίγο πιο αναλυτικά:

Νερό. Το μεγαλύτερο μέρος της μπύρας (90%) είναι νερό οπότε και η ποιότητα του νερού που χρησιμοποιείται παίζει σημαντικό ρόλο στο τελικό προϊόν. Έτσι από μαλακό νερό παράγονται μπύρες lager, από σκληρό νερό stout μπύρες και από νερό που έχει γύψο ale.

Κριθάρι. Είναι ένα από τα βασικά συστατικά της μπύρας αφού από αυτό θα πάρουμε τη βύνη χάρη στην οποία παράγεται η μπύρα. Κύριο χαρακτηριστικό του κριθαριού είναι η μεγάλη περιεκτικότητα σε άμυλο που πρέπει να έχει. Εκτός από μπύρα από κριθάρι υπάρχει μπύρα από σιτάρι και μπύρα ζέας.

Λυκίσκος: Ο λυκίσκος είναι ένα φυτό που προσφέρει τα μέγιστα στη διαμόρφωση της τελικής γεύσης και αρώματος της μπύρας. Χρησιμοποιούνται μόνο τα θηλυκά άνθη του λυκίσκου που είναι πλούσια σε ρητίνες.

Μαγιά. Ουσιαστικά πρόκειται για ζυμομύκητες οι οποίοι μετατρέπουν τα σάκχαρα της βύνης σε αλκοόλ. Υπάρχουν δύο είδη μυκήτων οι βυθοζύμες και οι αφροζύμες και ανάλογα με πιο είδος επιλέξουμε θα πάρουμε και αντίστοιχο είδος μπύρας.

Σύσταση Βιολογικής Μπύρας

Θρεπτική αξία βιολογικής μπύρας

Η μέτρια κατανάλωση μπύρας έχει ευεργετικής ιδιότητες όχι μόνο στη διάθεσή μας αλλά και στην υγεία μας. Με τον όρο μέτρια ημερήσια κατανάλωση εννοούμε 1 ποτήρι για τις γυναίκες και 1 – 2 για τους άντρες ημερησίως, η ποσότητα αυτή βοηθάει στη μείωση της πίεσης. Η γνήσια βιολογική μπύρα είναι πλούσια σε βιταμίνες B1 και Β6 όπως και άλλες του συμπλέγματος Β, ιχνοστοιχεία καθώς και φολικό οξύ ενώ χάρη στη βύνη περιέχει υδατάνθρακες. Τέλος στη βιολογική μπύρα θα βρούμε μια σειρά από αντιοξειδωτικά.

Σύμφωνα με έρευνες η μπύρα προλαμβάνει ασθένειες που σχετίζονται με την καρδιά, έως και 35% λιγότερες πιθανότητες για καρδιακή προσβολή, και τη γήρανση ενώ προστατεύει από τον διαβήτη. Επιπλέον αυξάνει τα επίπεδα της καλής χοληστερίνης και ελαττώνει τους θρόμβους. Οι βιταμίνες Β βοηθούν στη διατήρηση της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου. Εκτός από την προστασία που προσφέρει ενάντια στην υπέρταση είναι διουρητική κάνει καλό σε όσους έχουν πρόβλημα με τα νεφρά ενώ δεν περιέχει καθόλου ζάχαρη. Οι θρεπτικές ουσίες που περιέχει βοηθούν στην προστασία του νευρικού συστήματος και την καλή λειτουργία του στομαχιού.

Θα μπορούσαμε να πούμε πως σε γενικές γραμμές η κατανάλωση απαστερίωτης μπύρας κάνει καλό στην υγεία μας και δεν έχει παρενέργειες. Όμως όσοι πάσχουν από διαβήτη θα πρέπει να είναι προσεκτικοί στην κατανάλωση γιατί ο υψηλός γλυκαιμικός δείκτης της μπίρας ανεβάζει το σάκχαρο. Το ίδιο θα πρέπει να κάνουν και όσοι έχουν πρόβλημα με το ουρικό οξύ. Πάντως θα πρέπει να θυμόμαστε πως η υπερκατανάλωση αντισταθμίζει τα θετικά οφέλη της ήπιας κατανάλωσης. Βέβαια κυκλοφορούν διάφορες φήμες σε σχέση με τη μπύρα όπως το ότι κάνει κοιλιά αλλά και ότι ανεβάζει τα επίπεδα των οιστρογόνων στους άνδρες.

Σήμερα στην αγορά κυκλοφορούν αρκετές βιολογικές μπύρες χωρίς αλκοόλ οι περισσότερες με γεύση λεμόνι. Οι μπύρες αυτές είναι ιδανικές για κατανάλωση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού αλλά και για όποιον κάνει δίαιτα, αφού έχουν λιγότερες θερμίδες. Άλλες ιδιαίτερες κατηγορίες βιολογικής μπύρας που θα βρείτε είναι χωρίς γλουτένη και χωρίς μαγιά.

Η μπύρα δεν είναι απλά ένα ποτό αφού μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε στη μαγειρική σε πολλές συνταγές όπου κάνει τα φαγητά μας πιο γευστικά προσδίδοντας ξεχωριστό άρωμα και γεύση. Επιπλέον η βιολογική μπίρα θαυματουργά αποτελέσματα στα μαλλιά μας. Η ανάμιξή της με διάφορα αιθέρια έλαια και άλλα συστατικά κάνει θαύματα!

Παρασκευή βιολογικής μπύρας

Η βιολογική μπύρα παράγεται μέσα από μια σειρά διαδικασιών οι οποίες μεταβάλλουν τη φυσική και τη χημική σύσταση των πρώτων υλών της μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται ζυθοποίηση και αποτελείται από 4 βασικά στάδια:

Βυνοποίηση: είναι η μετατροπή του βιολογικού κριθαριού σε βύνη. Το κριθάρι αφού καθαριστεί βρέχεται με νερό και αφήνεται να βλαστήσει σε ειδικό χώρο. Όταν ξεκινήσει η βλάστηση και βγει το φύτρο τότε οι σπόροι ξηραίνονται και αποτελούν τη βύνη. Έπειτα γίνεται ο διαχωρισμός τους από τον φλοιό ανακατεύονται με νερό, ζεσταίνονται και έτσι ενεργοποιούνται τα ένζυμα της βύνης που θα διασπάσουν το άμυλο σε σάκχαρα και θα παραχθεί ο μούστος της μπύρας ή ζυθόγλευκος.

Βρασμός: ο μούστος βράζει μαζί με τον λυκίσκο και απελευθερώνονται οι αρωματικές του ενώσεις.

Ζύμωση: προστίθεται βιολογική μαγιά μπύρας και παράγεται το αλκοόλ, αιθυλική αλκοόλη.

Μεταζύμωση: μετά τη ζύμωση αφαιρείται το μεγαλύτερο μέρος της μαγιάς και η μπύρα μεταφέρεται σε δεξαμενές ή βαρέλια όπου η εναπομένουσα μαγιά συνεχίζει τη δράση της.

Είδη μπύρας

Οι μπίρες μπορούν να χωριστούν σε δύο βασικές κατηγορίες ανάλογα με το είδος της μαγιάς που χρησιμοποιείται. Αυτές είναι οι Lager και οι Ale:

Ως Lager χαρακτηρίζονται οι μπύρες των οποίων η ζύμωση έχει γίνει με βυθοζύμες, για αυτό στα ελληνικά ονομάζονται και βυθοζυμωτές. Στις μπύρες αυτές η μαγιά καθιζάνει στο βυθό του μούστου. Οι μπύρες αυτές αποθηκεύονται για τουλάχιστον 3 εβδομάδες πριν σερβιριστούν συνήθως σε θερμοκρασίες 6 -12 oC. Η λέξη Lager στα γερμανικά σημαίνει αποθήκη και κυρίως υπόγεια και κρύα κελάρια όπου γίνονταν η ζύμωση και η ωρίμανση της μπύρας. Είναι το πιο συνηθισμένο είδος μπύρας και στην Ελλάδα θα βρούμε αρκετές εγχώριες βιολογικές μπύρες όπως Τήνου, Ρεθύμνου, Εύβοιας, Άργους, Ιωαννίνων, Κατερίνης, Αίγινας, Ρόδου, Κομοτηνής, Αργολίδας, Αταλάντης, Ηλείας, Λαμίας, Κεφαλλονιάς, Ηρακλείου.

Οι Ale μπίρες έχουν παραχθεί με τη χρήση μαγιάς από αφροζύμες. Σε αυτόν τον τύπο μπύρας η μαγιά ανεβαίνει στην επιφάνεια του μούστου κατά τη ζύμωση για αυτό και ονομάζονται αφροζυμωτές. Οι αφροζύμες είναι ενεργές σε θερμοκρασίες 15 – 25 oC. Βασικό χαρακτηριστικό τους είναι το φρουτώδες άρωμα αλλά και η γεύση μπαχαρικών, καφέ ή καραμέλας. Θα τις βρούμε σε διάφορους τύπους όπως bitter, brown ale, old ale, pale ale και άλλους. Από ελληνικές βιολογικές μπύρες τύπου ale θα βρούμε Πάτρας, Εύβοιας, Αθήνας, Δράμας, Βόλου, Σαντορίνης, Ηλείας, Σερρών, Κέρκυρας, Σπάρτης, Χανίων, Ικαρίας, Σάμου, Βέροιας κ.α.

Άλλες κατηγορίες βιολογικής μπύρας

Στην αγορά, θα βρούμε διάφορα είδη μπύρας. Πληροφορίες για τον κάθε τύπο θα βρούμε παρακάτω:

Weiss: είναι συνήθως μπύρες Γερμανίας με υψηλή ζύμωση και μεγάλη περιεκτικότητα σε διοξείδιο του άνθρακα. Η βύνη εδώ προέρχεται από σιτάρι. Οι περισσότερες από αυτές δεν φιλτράρονται για αυτό και έχουν θολό χρώμα και αφρό.

Pilsner / Pils / Πιλς: ξανθιά και ξηρή μπύρα με πικρή γεύση και πλούσιο άρωμα. Σε αυτές τις μπύρες η περιεκτικότητα σε λυκίσκο είναι μεγάλη. Είναι ο πιο δημοφιλής τύπος lager και αποτελεί το 70 – 80% της παγκόσμιας παραγωγής. Οφείλουν το όνομά τους στο χωριό Pils της Τσεχίας όπου παράχθηκαν για πρώτη φορά.

Stout: μαύρη μπύρα με υπόγλυκη γεύση καραμέλα, σοκολάτας ή βύνης και πλούσιο αφρό. Είναι ιρλανδέζικες μπύρες υψηλής ζύμωσης.

Ελληνική βιολογική μπύρα

Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχει μια στροφή στην παραγωγή οργανικής μπύρας τόσο από μεγάλες ζυθοποιίες όσο και από μικροζυθοποιίες. Παραγωγοί βιολογικής μπύρας υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα από την Ήπειρο μέχρι τη Χίο και από τη Θεσσαλονίκη μέχρι το Ρέθυμνο.

Οι απαιτήσεις που έχει η βιολογική μπύρα κατά την παραγωγή της κάνουν το κόστος της ελαφρώς πιο υψηλό, όμως σίγουρα αξίζουν την αυξημένη τιμή τους. Θα τις βρούμε προς πώληση σε μπυραρίες και κάβες λιανικής, συχνά σε προσφορά, να στέκονται επάξια δίπλα σε βιολογικές μπίρες Βελγίου, Ολλανδίας ή Γερμανίας. Οι βιολογικές μπύρες παρασκευάζονται έχοντας σαν στόχο την ανώτερη γεύση, το ιδιαίτερο άρωμα μέσα σε μία πρωτότυπη και προσεγμένη συσκευασία.

Συμπέρασμα

Την αγνή βιολογική μπύρα σπάνια θα τη βρούμε σε μεγάλες συσκευασίες ή βαρέλι. Επίσης, μιας και η κατανάλωσή τους είναι περιορισμένη και για την παρασκευή τους τηρούνται αυστηρές προδιαγραφές, σπάνια θα τη βρούμε νοθευμένη. Η βαρελίσια βιολογική μπύρα έχει την ίδια διατροφική αξία με την εμφιαλωμένη και συνήθως είναι για χονδρική πώληση.

Συνταγές με Βιολογική μπύρα