Τρώγεται ωμό σαν φρούτο, σε φρουτοσαλάτες, χυμός και χρησιμοποιείται στην ζαχαροπλαστική αλλά και στη μαγειρική. Όταν είναι ώριμο, το πορτοκάλι έχει γλυκιά γεύση, πλούσιο χυμό, έντονο πορτοκαλί χρώμα και υπέροχο και μοναδικό άρωμα. Εκτός από τη σάρκα του, χρησιμοποιούμε εξ’ ίσου και τον φλοιό του για να αρωματίσουμε γλυκά και φαγητά.
Το αιθέριο έλαιο που παίρνουμε από τη φλούδα του, αλλά και από τα φύλλα και τα άνθη της πορτοκαλιάς, είναι ιδανικό για να αρωματίσουμε όχι μόνο το χώρο μας, αλλά και κρέμες και λοσιόν σώματος. Μέσα σε λάδι για μασάζ δίνει ένα υπέροχο άρωμά του έχει και όλες τις ευεργετικές του ιδιότητες. Χρησιμοποιείται επίσης και στην μαγειρική και στην ζαχαροπλαστική.
Η πορτοκαλιά λέγεται πως είναι Ασιατικής καταγωγής. Πολλές είναι οι χώρες που διεκδικούν την καταγωγή του και ανάμεσά τους η Ινδία και η Κίνα. Παραμένει άγνωστο το πότε ακριβώς πέρασε στην Ευρώπη, το συναντάμε όμως κατά τον 15ο αιώνα. Λέγεται ότι πρωτοεμφανίστηκε στην λεκάνη της Μεσογείου κατά τον 10ο αιώνα μ. Χ. Καλλιεργήθηκε πρώτα στην Αφρική και από εκεί μεταφέρθηκε η καλλιέργειά της και στην Ευρώπη κατά τον 15ο αιώνα μέσω της Πορτογαλίας. Πιστεύεται ότι από εκεί προέρχεται και η ονομασία τους.
Οι διάφοροι θαλασσοπόροι μετέφεραν καρπούς και σπόρους ή δεντρίλια στα ταξίδια τους ανά τον κόσμο και χρησιμοποιούσαν το πορτοκάλι (καθώς και άλλα εσπεριδοειδή) για να αποφύγουν το σκορβούτο. Τότε ήταν που η καλλιέργεια της πορτοκαλιάς διαδόθηκε σε όλες τις ηπείρους. Αυτό συνεχίστηκε με τους ιεραπόστολους, εμπόρους και εξερευνητές που ακολούθησαν.
Επί του παρόντος, οι χώρες με τη μεγαλύτερη εμπορική παραγωγή σε πορτοκάλια είναι η Βραζιλία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ινδία, η Κίνα, η Ισπανία και το Μεξικό.
Όταν ο Δίας και η Ήρα παντρεύτηκαν, η θεά Γη τους έκανε δώρο τα χρυσά μήλα. Τα δέντρα αυτά τα φύτεψε η Ήρα στον κήπο των Εσπερίδων και ανέθεσε στον δράκο Λάδωνα να τα φυλάει. Για τον ενδέκατο άθλο του ο Ηρακλής έπρεπε να φέρει από τον κήπο των Εσπερίδων τα χρυσά αυτά μήλα στον Ευρυσθέα.
Πιστεύεται ότι τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων που περιγράφονται στην μυθολογία μας είναι στην πραγματικότητα πορτοκάλια. Ίσως από εκεί να προέρχεται και η ονομασία “εσπεριδοειδή”.
Η πορτοκαλιά είναι δέντρο αειθαλές και ανήκει στην οικογένεια των εσπεριδοειδών.
Επειδή η πορτοκαλιά δεν αντέχει τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, θα την συναντήσουμε σε περιοχές με εύκρατο, τροπικό ή υποτροπικό κλίμα. Μικρό σε μέγεθος δέντρο, δεν ξεπερνά τα 8 μέτρα. Ο κορμός της είναι ίσιος και λείος και τα κλαδιά της μακριά και εξαιρετικά ευλύγιστα. Έτσι μπορούν να αντέξουν και το μεγάλο βάρος των καρπών της.
Ο καρπός της πορτοκαλιάς, το πορτοκάλι, είναι σφαιρικό, χρώματος πορτοκαλί. Η σάρκα του αποτελείται από φέτες που η κάθε μία καλύπτεται από τον λεγόμενο ράκο, δηλαδή έναν λευκό ινώδη ιστό. Οι ίδιες οι φέτες είναι ένα σύνολο από μικρούς σάκους γεμάτους με χυμό και μπορεί να περιέχουν και από ένα εώς τρία σπόρια. Την σάρκα αυτή την περικλείει μία φλούδα που μπορεί να είναι λεπτή ή παχιά ανάλογα με την ποικιλία του πορτοκαλιού. Η επιφάνειά της είναι μάλλον ανώμαλη με μικρά στίγματα, τα οποία παράγουν το χαρακτηριστικό άρωμα του πορτοκαλιού.
Στην Ελλάδα πορτοκαλιές θα βρούμε να καλλιεργούνται σχεδόν σε όλες τις περιοχές της χώρας. Είναι δέντρο που δεν αντέχει τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και προτιμά έδαφος αμμοπηλώδες, αν και μπορεί να ευδοκιμήσει σε σχεδόν κάθε είδους έδαφος. Ο πολλαπλασιασμός της πορτοκαλιάς γίνεται με εμβολιασμό και μπορεί να δώσει καρπούς για 80 ή και 100 χρόνια.
Ποικιλίες πορτοκαλιών υπάρχουν πολλές (γύρω στις 160). Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες θα βρούμε τις όψιμες ποικιλίες, ενώ από το Οκτώβριο τις πρώιμες.
Οι πιο γνωστές ποικιλίες στην Ελλάδα είναι της Άρτας που θα την βρούμε κατά τον Ιανουάριο, της Χίου που οι καρποί ωριμάζουν μέσα Νοεμβρίου, τα Βαλέντσια με ωρίμανση από Μάρτιο μέχρι και Ιούνιο και τα Μέρλιν θα τα βρούμε από τον Οκτώβριο και μετά.
Ένα ιδιαίτερο είδος πορτοκαλιού είναι το Σαγκουίνι, που η σάρκα του είναι κόκκινη αντί για πορτοκαλί και είναι ιδανικό για χυμό. Υπάρχουν αρκετές ποικιλίες από σαγκουίνια, με πιο γνωστές τα Morro, τα Tarocco και τα Sanguinello. Επίσης, το σαγκουίνι Γουρίτσης είναι μία ξεχωριστή ποικιλία που θα το βρούμε μόνο στην Αιτωλοακαρνανία και ειδικά στον κάμπο της Μυρτιάς. Οι λόγοι που δεν μπορεί να ευδοκιμήσει πουθενά αλλού αυτή η ποικιλία είναι άγνωστοι.
Τα πορτοκάλια είναι γνωστά για την μεγάλη περιεκτικότητά τους σε βιταμίνη C. Ένα και μόνο πορτοκάλι μπορεί να καλύψει σχεδόν το 100% της ημερήσιας ανάγκης μας. Επίσης είναι πολύ πλούσια σε κιτρικό οξύ, το οποίο και τους δίνει την ξινή τους γεύση, καθώς και σε φυτικές ίνες. Άλλες βιταμίνες που θα βρούμε στο πορτοκάλι, αν και σε πολύ μικρότερα ποσοστά, είναι βιταμίνη A, θειαμίνη, πυριδοξίνη, ριβοφλαβίνη, παντοθενικό οξύ, νιασίνη και βιταμίνη Ε.
Μέταλλα και ιχνοστοιχεία όπως ασβέστιο, σίδηρο, φώσφορο, κάλιο και νάτριο θα βρούμε στα πορτοκάλια, καθώς και υδατάνθρακες και, φυσικά, σάκχαρα και φυτικές ίνες. Στο πορτοκάλι θα βρούμε και πάρα πολλές φυτοχημικές ουσίες, οι οποίες βοηθούν στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση αρκετών ασθενειών.
Η βιταμίνη C, που βρίσκεται σε αφθονία στα πορτοκάλια, βοηθά στην παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Είναι επίσης ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό και προστατεύει από τις ελεύθερες ρίζες που καταστρέφουν τα κύτταρα. Επίσης, έχει βρεθεί ότι η βιταμίνη C μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση ορισμένων μορφών καρκίνου, όπως του παχέος εντέρου.
Η περιεκτικότητα των πορτοκαλιών σε κάλιο με την αντίστοιχη έλλειψή τους σε νάτριο, βοηθά στην μείωση της αρτηριακής πίεσης. Σαν αποτέλεσμα έχουμε και τη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικών.
Επίσης, το κάλιο και οι φυτικές ίνες συμβάλλουν στην μείωση της χοληστερόλης στο αίμα και ταυτόχρονα ενισχύουν την καλή λειτουργία της καρδιάς.
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι φυτικές ίνες παίζουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο και στην πρόληψη του διαβήτη, αφού βοηθούν στην απόκριση του σώματος στην ινσουλίνη και στη ρύθμιση του ζαχάρου στο αίμα.
Άλλη μία ιδιότητα της βιταμίνης C είναι η συμβολή της στην παραγωγή κολλαγόνου. Το κολλαγόνο δίνει ελαστικότητα στην επιδερμίδα και βοηθά στην ανάπλαση του δέρματος και στην προστασία του από τη φθορά του χρόνου και του ηλίου. Με αυτόν τον τρόπο το πορτοκάλι βοηθά τη επιδερμίδα να διατηρείται υγιής και νεανική.
Τα αντιοξειδωτικά που περιέχουν τα πορτοκάλια τους δίνουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Έτσι μπορούν να ανακουφίσουν από πόνους φλεγμονών και να βοηθήσουν στην πρόληψη της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Μελέτες έχουν δείξει ότι τα κιτρικά άλατα και το κιτρικό οξύ των πορτοκαλιών έχουν θετική επίδραση στην πρόληψη δημιουργίας πετρών στα νεφρά.
Ακόμα και στην αντιμετώπιση της αναιμίας μπορούν να βοηθήσουν τα πορτοκάλια. Τα ίδια μπορεί να περιέχουν ελάχιστα ποσοστά σιδήρου, αλλά η βιταμίνη C και το κιτρικό οξύ που περιέχουν σε αφθονία, βοηθούν στην απορρόφηση του σιδήρου από άλλες τροφές. Έτσι, αν για παράδειγμα, μέσα σε μία σαλάτα με σπανάκι προσθέσουμε μερικές φέτες πορτοκαλιού, θα έχουμε τη μέγιστη απορρόφηση σιδήρου και άλλων θρεπτικών συστατικών.
Τα πορτοκάλια είναι μία πολύ καλή πηγή βιταμίνης Β9, δηλαδή φυλλικού οξέος. Η βιταμίνη αυτή βοηθά στην ανάπτυξη των νευροδιαβιβαστών. Έτσι έχουμε καλή λειτουργία του εγκεφάλου και ταυτόχρονη πρόληψη διαφόρων διαταραχών, όπως άγχος και κατάθλιψη.
Με τις αντιοξειδωτικές της ιδιότητές η βιταμίνη C βοηθά και στην καλή υγεία των ματιών. Συμβάλλει στην αναπτυξη του κερατοειδούς και στην αποφυγή της καταστροφής του. Επίσης, σε συνεργασία με την βιταμίνη Α που περιέχουν τα πορτοκάλια, βοηθούν στην αποτροπή ή την επιβράδυνση του καταρράκτη. Τα πορτοκάλια βοηθούν ακόμα στην καλή ροή του αίματος στα τριχοειδή αγγεία του ματιού, με αποτέλεσμα την αποφυγή εκφύλισης της ωχράς κηλίδας.
Τα πορτοκάλια, τέλος, βοηθούν και στη δίαιτα. Η κατανάλωση ενός ολόκληρου πορτοκαλιού μας δίνει την αίσθηση του κορεσμού, ενώ έχει ελάχιστες θερμίδες. Προσοχή όμως, ο χυμός του πορτοκαλιού μπορεί να φαίνεται μία καλή εναλλακτική, αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Ένα στυμμένο πορτοκάλι δεν περιέχει σχεδόν καθόλου φυτικές ίνες, ενώ περιέχει τη διπλάσια ποσότητα σακχάρων σε σχέση με ένα ολόκληρο φρούτο. Έτσι δεν μας χορταίνει και επιπλέον αντί να χάσουμε τα κιλά που θέλουμε μπορεί να τα αυξήσουμε.
Το πορτοκάλι είναι ένα φρούτο που μπορεί να καταναλωθεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Είναι ένα νοστιμότατο και υγιεινό σνακ μόνο του ή μαζί με άλλα φρούτα εποχής.
Μέσα σε φρουτοσαλάτες ή και πράσινες σαλάτες δίνει άρωμα και γλύκα. Ο χυμός του είναι δροσιστικός είτε μόνος του ή σε συνδυασμό με άλλα φρούτα, όπως μήλο, μπανάνα και αχλάδι. Στην περίπτωση αυτή, όμως θα πρέπει να θυμόμαστε ότι οι συσκευασμένοι χυμοί περιέχουν συνήθως επιπλέον ζάχαρη, οπότε είναι καλύτερο να φτιάχνουμε μόνοι μας χυμό από φρέσκα φρούτα.
Η μαρμελάδα πορτοκάλι, με την πικρούτσικη επίγευση που έχει, προσθέτει τόσο σε γεύση όσο και σε θρεπτικά συστατικά στο πρωινό. Το γλυκό κουταλιού που γίνεται από τη φλούδα του πορτοκαλιού είναι ένα παραδοσιακό γλύκισμα με πλούσια γεύση και άρωμα.
Τέλος, τόσο μέσα σε γλυκά όσο και σε φαγητά μπορείτε να απολαύστε και το άρωμά του πορτοκαλιού και τα οφέλη του.
Στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική τα πορτοκάλια έχουν πολλά να προσφέρουν. Τόσο το ξύσμα του πορτοκαλιού όσο και ο χυμός του δίνουν μία νότα φρεσκάδας και γλύκας στα φαγητά και κάνουν τις σάλτσες πιο πλούσιες γευστικά.
Πολλά είναι τα γλυκά και τα κέικ που χρησιμοποιούν όχι μόνο τον χυμό του πορτοκαλιού αλλά και το ξύσμα του, ενώ οι φέτες δίνουν μία όμορφη διακόσμηση σε κέικ και τούρτες.
Στο διαδίκτυο θα βρούμε και αρκετές συνταγές για γλυκό πορτοκάλι και πολλές μαρμελάδες.
Από τη φλούδα του πορτοκαλιού, τα φύλλα και τα άνθη της πορτοκαλιάς παίρνουμε το αιθέριο έλαιο. Οι χρήσεις του είναι πολλές. Μπορούμε να αρωματίσουμε από γλυκά, φαγητά και ποτά, μέχρι και τον χώρο μας, ρίχνοντας μερικές σταγόνες σε έναν διαχύτη. Ένας άλλος τρόπος για να αρωματίσουμε το χώρο μας είναι να ψεκάσουμε με ένα μείγμα νερού και αιθέριου ελαίου, με το οποίο μπορούμε να αρωματίσουμε και μαξιλάρια, καναπέδες ή και τα σεντόνια μας.
Μέσα σε κρέμα και γαλάκτωμα σώματος θα δώσει πέρα από το άρωμά του και σφριγηλότητα στο δέρμα και θα προσφέρει αποτοξίνωση. Μερικές σταγόνες στο σφουγγάρι θα αποτοξινώσουν το δέρμα και και θα βοηθήσουν σε προβλήματα κυτταρίτιδας και παχυσαρκίας.
Τέλος, ένα λάδι μασάζ με αιθέριο έλαιο πορτοκαλιού μπορεί να ανακουφίσει από πόνους και φλεγμονές.
Όπως σε όλα τα πράγματα, ακόμα και στην κατανάλωση πορτοκαλιών χρειάζεται μέτρο. Η υπερβολική κατανάλωση βιταμίνης C μπορεί να γίνει τοξική. Η μεγάλη οξύτητα των πορτοκαλιών μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα σε άτομα με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Γι’ αυτό καλό να καταναλώνονται μέχρι νωρίς το απόγευμα και όχι βράδυ.
Ένας άλλος κίνδυνος είναι η αλληλεπίδραση που μπορεί να έχουν με κάποια φάρμακα, αφού αυξάνουν στην απορρόφηση αλουμινίου και στην αποθήκευση σιδήρου.
Επίσης, με την υπερβολική κατανάλωση πορτοκαλιών γίνεται συσσώρευση καλίου με αποτέλεσμα να έχουμε νεφρική ανεπάρκεια.
Τέλος, πρέπει να θυμόμαστε ότι ο χυμός περιέχει επιπλέον σάκχαρα και ελάχιστες φυτικές ίνες. Έτσι η κατανάλωση χυμών χρειάζεται προσοχή ειδικά σε περιπτώσεις δίαιτας, γιατί μπορεί αντί για απώλεια βάρους, να έχουμε αύξηση.
Στις βιολογικές λαϊκές αγορές και τα καταστήματα βιολογικών προϊόντων πωλούνται βιολογικά πορτοκάλια με το κιλό, ενώ στα σούπερ μάρκετ θα τα βρούμε σε συσκευασίες του κιλού. Συσκευασμένα βιολογικά πορτοκάλια μπορούμε να αγοράσουμε και από τα καταστήματα βιολογικών.
Είναι γνωστό ότι τα βιολογικά προϊόντα είναι λίγο πιο ακριβά. Τα πορτοκάλια δεν αποτελούν εξαίρεση. Μπορεί βέβαια να μην είναι τόσο φθηνά όσο αυτά της συμβατικής καλλιέργειας, αλλά η διαφορά είναι μικρή στην τιμή αλλά μεγάλη στην ποιότητα. Έτσι, ανάλογα με την εποχή και την ποικιλία θα βρούμε βιολογικά πορτοκάλια να πωλούνται κατά μέσο όρο 1,50 ευρώ το κιλό.
Η ωρίμανση των πορτοκαλιών γίνεται πάνω στο δέντρο. Μετά τη συλλογή τους ούτε ωριμάζουν, ούτε γίνονται πιο γλυκά, όπως άλλα φρούτα. Δεν χρειάζονται ψυγείο. Μπορούν να διατηρηθούν τέλεια σε θερμοκρασία δωματίου αρκεί να μην τα βλέπει ο ήλιος.
Το βιολογικό πορτοκάλι είναι ένα νόστιμο και ιδιαίτερα αρωματικό φρούτο που βρίσκουμε όλες τις εποχές του χρόνου. Είτε ωμό σαν σνακ, ή σαν ένας δροσιστικός χυμός, ή μέσα σε φαγητά και γλυκά, έχει πολλά να μας προσφέρει. Είναι δροσιστικό και ταυτόχρονα ενισχύει την άμυνα του οργανισμού και βοηθά στην πρόληψη πολλών ασθενειών. Το δε αιθέριο έλαιο, πέρα από το έντονο άρωμα φρεσκάδας που μπορεί να δώσει στο χώρο μας, έχει και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και βοηθά και στην υγεία και ομορφιά του δέρματος.
© 2010-2023 Viologika.gr
Ηλεκτρονικός οδηγός βιολογικών προϊόντων
Όροι χρήσης | Άδεια χρήσης υλικού
